อัลเตอร์เนเตอร์ (Alternator) ช่างไทยทั่วไปเรียกกันว่า ไดชาร์จ
ไดชาร์จ คือ เอาคำว่า ได กับ ชาร์จ มารวมกัน
ได เป็นคำย่อของ ไดนาโม (Dynamo) หมายถึง ตัวปั่นให้เกิดกระแสไฟฟ้า หรือเครื่องกำเนิดไฟฟ้า
ชาร์จ (Charge) หมายถึง การประจุไฟเข้าไปในแบตเตอรี่ อาจเรียกว่าอัดไฟ หรือประจุไฟก็ได้

ต่อไปนี้ ถ้ากล่าวถึง อัลเตอร์เนเตอร์ หรือ ไดชาร์จ ก็ให้เข้าใจว่ามันคือตัวเดียวกัน

ไดชาร์จของเครื่อง M50 ทำหน้าที่ปั่นไฟกระแสตรง แรงดัน 14 โวลต์ (14V) จ่ายกระแสสูงสุด 140 แอมแปร์ (140A) ยี่ห้อ BOSCH

เรกกุเลเตอร์ (Regulator) เป็นชิ้นส่วนภายในของอัลเตอร์เนเตอร์ คนขายอะไหล่เรียก ตัวเรกกุเลเตอร์นี้ ว่า คัตเอาต์ไดชาร์จ
หน้าที่ของเรกกุเลเตอร์ คือ ควบคุมไฟที่จ่ายออกจากอัลเตอร์เนเตอร์ให้มีแรงดันคงที่ 14V ไม่ว่าจะเร่งเครื่องเร็วแค่ไหน หรือเดินเบา ก็ให้จ่ายไฟออกคงที่ 14V
ยี่ห้อที่ใช้คือ BOSCH #328 EL14V (อะไหล่ที่ใช้ BOSCH 1 197 311 238 ราคา 1,700 บาท 8/12/2011)

การตรวจสอบเรกกุเลเตอร์ ที่ตัวเรกกุเลเตอร์มีแปรงถ่าน 2 อัน ให้ตรวจการสึกหรอของแปรงถ่าน ถ้าเหลือความยาวต่ำกว่า 5 ม.ม. คู่มือบอกว่าควรเปลี่ยน

ทำความเข้าใจคำว่าเรกกุเลเตอร์ (Regulator)

คำว่าเรกกุเลเตอร์ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของเครื่องยนต์ เราอาจได้ยินมาบ่อยๆ ทั้งในเรื่องน้ำมันเชื้อเพลิง เรื่องแก๊ส LPG-NGV แล้วก็เรื่องไฟฟ้า ท่านผู้อ่านอาจสงสัยว่ามันเป็นตัวเดียวกันหรือเปล่า เพื่อให้พูดจาภาษาที่เข้าใจตรงกัน ได้ความหมายอย่างเดียวกัน ต้องตกลงกันก่อนเป็นเบื้องต้น

ความหมายของเรกกุเลเตอร์ หมายถึง การควบคุม ตัวควบคุม เครื่องควบคุม หรือการปรับ การควบคุมให้ได้ตามมาตรฐานที่ต้องการ ซึ่งเป็นไปอย่างอัตโนมัติ ภาษาอังกฤษต้องใส่สำเนียงแบบ ด.จ.ร.นิดหน่อย regulator (เรก'กิวเลเทอะ) ลองอ่านออกเสียงดูนะครับ
(คำเตือน อย่าไปส่งสำเนียง ด.จ.ร. เรก'กิวเลเทอะ ใส่ช่างตามอู่นะครับ เดี๋ยวจะโดนฟัน แบบหมอไม่รับเย็บ ... 55 erk..)

ในเรื่องน้ำมันเชื้อเพลิง เรกกุเลเตอร์ หมายถึง ตัวควบคุมแรงดันน้ำมันในรางหัวฉีด ให้มีแรงดันคงที่ตามค่าที่หัวฉีดต้องการ อาจเรียกว่าตัวกักแรงดันน้ำมันก็ได้ ในเครื่องยนต์ M50 เรกกุเลเตอร์ต้องควบคุมแรงดันที่ปั๊มส่งมาให้ได้ 3.5 บาร์ แรงดันน้ำมันส่วนเกินจะไหลกลับเข้าถังน้ำมัน ตัวเรกกุเลเตอร์ของน้ำมันเชื้อเพลิง มีส่วนประกอบและโครงสร้างเป็นกลไก

ในเรื่องแก๊สเชื้อเพลิง เรกกุเลเตอร์ หมายถึง ตัวควบคุมแรงดันออกของแก๊สที่ส่งออกไปเข้าท่อไอดีของเครื่องยนต์ให้มีค่าแรงดันได้มาตรฐานตามที่เครื่องยนต์ต้องการ แรงดันแก๊สจะถูกเพิ่มลดอย่างเหมาะสมตามค่าแรงดูดของกระบอกสูบ หรืออาจพูดได้ว่าแรงดันแก๊สปรับได้อัตโนมัติตามค่าสุญญากาศในท่อไอดี ตัวเรกกุเลเตอร์ของแก๊สเชื้อเพลิง มีส่วนประกอบและโครงสร้างเป็นกลไก ซึ่งอาจสร้างตัวปรับตั้งระดับแรงดันแบบแมนนวลไว้ด้วย

ในเรื่องไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เรกกุเลเตอร์ หมายถึงตัวควบคุมแรงดันไฟฟ้าที่นำออกไปใช้งานให้มีค่าแรงดันคงที่ตามที่โหลดต้องการ โครงสร้างส่วนประกอบของเรกกุเลเตอร์เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น ทรานซิสเตอร์ ไอซี ไดโอด ตัวต้านทาน รวมถึงไอซีเรกกุเลเตอร์สำเร็จรูปที่มีค่าแรงดันคงที่และปรับค่าได้ รูปร่างและการใช้งานของเรกกุเลเตอร์ถูออกแบบให้เหมาะสมกับงานที่นำไปใช้

เรกกุเลเตอร์ในไดชาร์จ สมัยก่อนเป็นกลไกแบบรีเลย์ คือมีขดลวดและหน้าคอนแทกต์ ช่างทั่วไปเรียกว่าคัตเอาต์ไดชาร์จ จะทำหน้าที่ควบคุมการชาร์จไฟที่ไดนาโมปั่นออกมาให้เข้าชาร์จในแบตเตอรี่ ถ้าเครื่องยนต์ปั่นไดในรอบเดินเบาได้แรงดันต่ำ คัตเอาต์จะตัดไฟ ยังไม่ชาร์จเข้าแบตเตอรี่ แต่เมื่อเร่งเครื่องหรือวิ่งความเร็วสูง ปั่นไฟได้แรงดันสูงคัตเอาต์จะต่อไฟเข้าชาร์จในแบตเตอรี่

สมัยปัจจุบัน เรกกุเลเตอร์เป็นไอซีสำเร็จรูปที่ออกแบบมาใช้กับอัลเตอร์เนเตอร์หรือไดชาร์จแต่ละรุ่นเป็นการเฉพาะ โดยทำเป็นชิ้นส่วนอันหนึ่งของไดชาร์จ มีแปรงถ่านและจุดสัมผัส เมื่อขันสกรูเข้าที่จุดสัมผัสแต่ละจุดจะต่อวงจรเข้าที่ไดชาร์จ การจ่ายไฟออกมาด้วยค่าคงที่ เช่น 14 โวลต์ ไม่ว่าความเร็วเครื่องยนต์จะเดินเบาหรือเร่ง ไฟที่ออกจากไดชาร์จจะจ่ายออกใช้งานและชาร์จเข้าแบตเตอรี่ตลอดเวลาด้วยแรงดันคงที่ 14 โวลต์เสมอ

เมื่อติดเครื่องยนต์ ไดชาร์จที่ดีควรจะปั่นไฟออกมา 14 โวลต์ (ตามค่าของเรกกุเลเตอร์) เพื่อส่งให้เครื่องใช้ไฟฟ้าในรถพร้อมกับชาร์จเข้าแบตเตอรี่ด้วย
- ถ้าเรกกุเลเตอร์เสีย อาจอาจไฟไม่ออก จ่ายไฟออกมาแรงดันผิดไปมาก เช่น แรงดันสูง หรือ ต่ำกว่า 14 โวลต์ ไปมาก
- จ่ายแรงดันออกสูงเกินไป อาจทำให้อุปกรณ์ไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ในรถเสียหายได้
- หรือถ้าจ่ายแรงดันออกต่ำเกินไป จะทำให้ไฟไม่พอ ไม่สามารถชาร์จเข้าแบตเตอรี่ได้ การทำงานของเครื่องยนต์จะมีปัญหา

ดังนั้น จึงควรดูแลให้ตัวไดชาร์จทำงานได้อย่างสมบูรณ์อยู่เสมอ



ลองติดตามอ่าน DIY เพจนี้ดู ได้ลงรูปและเนื้อหาไว้อย่างละเอียดแล้ว